عزت نفس چیست؟

تصور ما نسبت به خودمان به واسطه تجارب روزمره با افراد مختلف و گوناگون در گستره زندگی، به ویژه تجارب دوران کودکی شکل می گیرد و چگونگی عزت نفس ما را شکل می دهد. ما خود را آنگونه
می بینیم که فکر می کنیم دیگران ما را می بینند. 
بنابراین خودانگاره که مفهوم عزت نفس را می سازد، تحت تاثیر محیط بیرونی شکل می گیرد. همه تجارب پیشین ما،حتی آنهایی که گاه نا آشکار هستند، در قالب یک ندای درونی در زندگی روزمره ما زنده و فعال هستند، این ندای درونی، بطور دائمی پیام های خاص خود را به ما یادآور می شود. اگرچه در برخی مواقع این پیام ها شنیده نمی شوند، ولی به طور مرتب در حال اثر گذاری بر باورهای ما هستند. این ندای درونی در افرادی که به خود احترام می گذارند و از عزت نفس سالمی برخوردار هستند حاوی پیام های مثبت و تایید کننده است. در حالی که ندای درونی در مورد افرادی با عزت نفس پایین، به شکل انتقاد ناخوشایند درونی، خرده گیری نسبت به خود، تنبیه و سرزنش خویش و ناچیز جلوه دادن پیروزی ها جلوه می نماید.

 

 

منشاء این احساس و تصور چیست؟ 

تصور ما نسبت به خودمان به واسطه تجارب روزمره با افراد مختلف و گوناگون در گستره زندگی، به ویژه تجارب دوران کودکی شکل می گیرد و چگونگی عزت نفس ما را شکل می دهد. ما خود را آنگونه
می بینیم که فکر می کنیم دیگران ما را می بینند. 
بنابراین خودانگاره که مفهوم عزت نفس را می سازد، تحت تاثیر محیط بیرونی شکل می گیرد. همه تجارب پیشین ما،حتی آنهایی که گاه نا آشکار هستند، در قالب یک ندای درونی در زندگی روزمره ما زنده و فعال هستند، این ندای درونی، بطور دائمی پیام های خاص خود را به ما یادآور می شود. اگرچه در برخی مواقع این پیام ها شنیده نمی شوند، ولی به طور مرتب در حال اثر گذاری بر باورهای ما هستند. این ندای درونی در افرادی که به خود احترام می گذارند و از عزت نفس سالمی برخوردار هستند حاوی پیام های مثبت و تایید کننده است. در حالی که ندای درونی در مورد افرادی با عزت نفس پایین، به شکل انتقاد ناخوشایند درونی، خرده گیری نسبت به خود، تنبیه و سرزنش خویش و ناچیز جلوه دادن پیروزی ها جلوه می نماید. اگر ارتباطات بین فردی، زندگی شخصی، زندگی شغلی و تحصیلی، زندگی زناشویی و کلیه حرکت های انسان ها را مورد بررسی قرار دهید و با احساسات و باورهای آنها آشنا باشید، با کمال تعجب در می یابید که حضور عزت نفس در همه این حوزه ها، به رشد و بالندگی آنها می انجامد و بالعکس، عدم حضور عزت نفس و احترام به خود، موجب اضطراب، استرس، احساس تنهایی، گاه افسردگی، بر هم ریختن ارتباطات دوستانه، افت عملکرد تحصیلی و شغلی، سرخوردگی، رفتارهای اجتنابی و ... می گردد.

این روند منفی، تصویر ذهنی فرد را بیش از پیش منفی کرده و به مرور عزت نفس او را بیشتر و بیشتر به قهقرا می کشاند.
فقدان عزت نفس به گونه های متفاوتی ظهور می کند که همیشه تشخیص آن ساده نیست. عزت نفس پائین گاه در قالب فردی فریبنده و زیر نقاب، گاه در قالب فردی عصیانگر و گاهی نیز در قالب فردی درمانده ظهور می کند.