چه احادیثی را حدیث قدسی می نامند؟

همه چیز درباره‌ی احادیث قدسی
حدیث قدسی سخنی است که آن را پیامبراکرم(ص) از قول خدا گزارش کرده، اما این احادیت بنابر شاخص‌هایی معین با آیات قرآن تفاوت دارد. در ادامه درباره‌ی تفاوت احادیث قدسی با آیات قرآن، مضمون و درون مایه‌ی این احادیث، تعداد و راویان آن آگاهی یابید.

 

 

همه چیز درباره‌ی احادیث قدسی
حدیث قدسی سخنی است که آن را پیامبراکرم(ص) از قول خدا گزارش کرده، اما این احادیت بنابر شاخص‌هایی معین با آیات قرآن تفاوت دارد. در ادامه درباره‌ی تفاوت احادیث قدسی با آیات قرآن، مضمون و درون مایه‌ی این احادیث، تعداد و راویان آن آگاهی یابید.
حدیث قُدسی چیست؟
حدیث قُدسی کلامی است که پیامبر اکرم(ص) آن را از خداوند نقل می‌کند، به آن حدیث ربانی و حدیث الهی نیز می‌گویند. در این احادیث، معنی و مضمون از خداوند و الفاظ از پیامبر است؛ مضمون مورد نظر ممکن است به واسطه فرشته و یا الهام و یا القا در خواب به پیامبر منتقل شده باشد.این احادیث معمولا با کلماتی مانند �قال الله� یا �یقول الله� شروع می‌شوند.
اقوالی که به پیامبران گذشته منسوب است نیز در جمع احادیث قدسی قرار می‌گیرند، و در برخی روایات، این احادیث از انبیای سابق نقل شده‌اند. اما بیشتر این احادیث از پیامبر اکرم(ص) به واسطه انس بن مالک، ابوهریره، ابن عباس و حضرت علی(ع) نقل شده‌اند.
در تعاریفِ گوناگونِ حدیث قدسی، این نقطه مشترک وجود دارد که حدیث قدسی سخنی است که آن را پیامبراکرم(ص) از قول خدا گزارش کرده، اما مانع نبودن این تعریف موجب شده است که محدّثان برای آن شاخص‌هایی معین و وجوه افتراق آن را از قرآن بیان کنند.
تفاوت احادیث قدسی با آیات قرآن
حدیث قدسی با قرآن تفاوت دارد؛ زیرا قرآن از لحاظ مفهوم و لفظ از جانب خداوند است ولی حدیث قدسی فقط مضمونش از جانب خداوند است، در جنبه‌های مربوط به معجزه‌بودن یا بعضی از مفاهیم نیز بین قرآن و حدیث قدسی تفاوت وجود دارد. مهم‌ترین بحث و اختلاف نظر درباره این احادیث، وحیانی بودن یا نبودن الفاظ آنهاست.
از دید مؤمنین به اسلام حدیث قدسی از جهات ذیل با قرآن متفاوت است:
- مشتمل بر اعجاز نیست.
- در نماز به عنوان قرائت کاربرد ندارد.
- مسّ آن بدون طهارت جایز است.
مضمون و درون مایه احادیث قدسی
درون مایه و مضمون اصلی احادیث قدسی، مطالب عرفانی و اخلاقی، تهذیب نفس، تشویق به اخلاص و توبه و استغفار، ذکر فضائل کارهای نیک، ترغیب به مجالست با افراد صالح و حُسن معاشرت با مردمان، انجام دادن امر به معروف و نهی از منکر، بیان فضل و کرم و جود الهی در پاداش دادن به بندگان، سرگذشت انبیای سلف و مطالبی از این قبیل است.
در حوزه احکام فقهی، در این نوع احادیث، تشریع هیچ امر واجبی ذکر نشده و تنها بر ثواب و عقاب اعمال و اهمیت جایگاه کارهای دینی و عموماً مستحب تأکید شده است. در منابع شیعی، برخی احادیث قدسی که متضمن اثبات امامت و حقانیت ائمه(ع) هستند، جداگانه طبقه بندی شده‌اند.
با توجه به درون مایه احادیث قدسی، مهم‌ترین قلمرو تحت تأثیر آنها، مکتوبات عرفانی و اخلاقی بوده و اساساً بخش درخور توجهی از آموزه‌های صوفیه تحت تأثیر این گونه احادیث شکل گرفته یا بعداً مستند به آنها شده است.
بعدها بیشترین کاربرد این احادیث در آثار محیی الدین ابن عربی ملاحظه می‌شود. اما استفاده از احادیث قدسی به آثار عرفانی و اخلاقی منحصر نشده و در برخی آثار فقهی و حتی پاره‌ای کتابهای اصول فقه نیز استشهاد به آنها دیده می‌شود.
بخشی از این احادیث متضمن گفتگوی خدا در روز قیامت با بهشتیان و دوزخیان یا فرشتگان است. بخشی هم متضمن سخنانی است که پیامبر اکرم(ص) در شب معراج دریافت کرده که �اسرار وحی� تلقی شده، همچنان که ادعیه شب معراج هم تحت عنوان �ادعیةالسر� گردآوری شده است.
علت نامگذاری حدیث قدسی
واژه �قدسی� در ترکیبِ وصفی �حدیث قدسی�، منسوب به قُدْس به معنای پاکی و طهارت است. درباره دلیل نامگذاری احادیث قدسی، چند احتمال داده‌اند که بر اساس قوی‌ترین آنها، انتساب این احادیث به ذات مقدّس الهی موجب این نام گذاری شده است. روند نام‌گذاری احادیث قدسی به این نام طبعاً امری متأخر از تکوین چنین مفهومی است.
�قدسی�، �الهی� و �ربانی�
کرمانی از نخستین کسانی است که این احادیث را به سه نام �قدسی�، �الهی� و �ربانی� خوانده است، اما بررسی بسامد کاربرد این نام‌ها در کتاب‌ها، نشان می‌دهد که عنوان �الهی� قدیم‌تر و پرکاربردتر بوده است.
ابن کثیر نیز از این عنوان استفاده کرده است. تعبیر حدیث قدسی هر چند دیرتر پدید آمد، اما به سرعت همه‌گیر شد و جای عنوان الهی را گرفت. به نظر گراهام، عبدالله بن حسن طیبی (متوفی 743) نخستین کسی بود که عنوان حدیث قدسی را به کار برد، اما ظاهراً امیر حمیدالدین (متوفی 667) در این باره بر او مقدّم بوده است.
از دیگر کسانی که از تعبیر حدیث قدسی در آثار خود استفاده کرده‌اند، به ترتیب، این افراد بوده‌اند:
قیصری (متوفی751) در شرح فصوص الحکم، شهید اول (متوفی 786) در القواعد و الفوائد، کرمانی در شرح صحیح بخاری، جرجانی (متوفی 816) در تعریفات، ابن حجر عسقلانی (متوفی 852) در فتح الباری.
علما، پیش از ابداع و رواج چنین تعبیراتی، اگرچه به روش‌های گوناگون از این احادیث استفاده کرده‌اند، از آنها با عنوان خاصی یاد نکرده‌اند. از این احادیث با عناوین دیگری نیز یاد شده است، از جمله �الاحادیث الملائکیة� و �احادیث الملائکة الکرام و الجان� (عناوین دو کتاب حسّونه در این موضوع).
تعداد احادیث قدسی
درباره تعداد احادیث قدسی اقوال مختلفی وجود دارد. در برخی منابع شمار آنها صد و در برخی دویست عدد قلمداد شده است. این تعداد در آثار بعدی روبه فزونی نهاده و مثلا در موسوعة الاحادیث القدسیة: الصحیحة و الضعیفة اثر حاج احمد شمار آنها، اعم از صحیح و ضعیف، به 919 رسیده است؛
البته در این باب استقصای کامل صورت نگرفته و اختلاف عدد ناشی از برخورد گزینشی با آنها، حدیث قدسی محسوب کردن احادیث ضمنی، و گاه اجتهاد در نسبت دادن آنها به خدا به دلیل عدم صراحت الفاظ حدیث است.
راویان احادیث قدسی
درباره اینکه کدام یک از صحابه بیشترین احادیث قدسی را از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده‌اند، بدون استقصای کامل نمی‌توان اظهارنظر کرد، اما براساس الجامع فی الاحادیث القدسیة اثرعبدالسلام علّوش، که به روش مسندی تنظیم شده است، بیشتر این احادیث به ترتیب از طریق انس بن مالک، ابوهریره، ابن عباس و حضرت علی(ع) نقل شده‌اند.
در منابع حدیثی شیعه، احادیث قدسی عمدتاً از طریق ائمه(ع) از قول پیامبراکرم(ص) و گاه بدون واسطه آن حضرت، از قول خدا، انبیای سلف و جبرئیل نقل شده‌اند. برخی احادیث قدسی متضمن سخن گفتن خدا با یکی از پیامبرانش است. از میان پیامبران، آنچه درباره حضرت موسی و داود(ع) گزارش شده ممتاز است.

 

لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد. کتابهای زیادی در شصت و سه درصد گذشته، حال و آینده شناخت فراوان جامعه و متخصصان را می طلبد تا با نرم افزارها شناخت بیشتری را برای طراحان رایانه ای علی الخصوص طراحان خلاقی و فرهنگ پیشرو در زبان فارسی ایجاد کرد. در این صورت می توان امید داشت که تمام و دشواری موجود در ارائه راهکارها و شرایط سخت تایپ به پایان رسد و زمان مورد نیاز شامل حروفچینی دستاوردهای اصلی و جوابگوی سوالات پیوسته اهل دنیای موجود طراحی اساسا مورد استفاده قرار گیرد.

لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد. کتابهای زیادی در شصت و سه درصد گذشته، حال و آینده شناخت فراوان جامعه و متخصصان را می طلبد تا با نرم افزارها شناخت بیشتری را برای طراحان رایانه ای علی الخصوص طراحان خلاقی و فرهنگ پیشرو در زبان فارسی ایجاد کرد. در این صورت می توان امید داشت که تمام و دشواری موجود در ارائه راهکارها و شرایط سخت تایپ به پایان رسد و زمان مورد نیاز شامل حروفچینی دستاوردهای اصلی و جوابگوی سوالات پیوسته اهل دنیای موجود طراحی اساسا مورد استفاده قرار گیرد.

برنامه ریزی کنکور 99 – دفترچه ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد –  ثبت نام آزمون دکتری وزارت بهداشت 99 – ثبت نام آزمون تیزهوشان نهم به دهم 99 – 1400 –  ثبت نام کنکور سراسری تجربی 99 – ثبت نام کنکور تجربی – انتخاب رشته کنکور تجربی 99 – شهریه دانشگاه آزاد 98 – 99 –  شرایط ثبت نام کنکور سراسری 99 – دفترچه ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد وزارت بهداشت 99 –  آخرین رتبه قبولی مهندسی نفت – مهلت مجدد ثبت نام کنکور سراسری 99 – آخرین رتبه قبولی مشاوره –  آخرین رتبه قبولی دندانپزشکی – آخرین رتبه قبولی دندانپزشکی دانشگاه آزاد – ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد – زمان ثبت نام دانشگاه افسری ارتش 99 – اعلام نتایج کنکور سراسری 99 – سایت ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد – بودجه بندی کنکور تجربی 99 – آخرین رتبه قبولی دامپزشکی – زمان ثبت نام آزمون دستیاری پزشکی 99 –  حذفیات کنکور سراسری 99 –   آخرین رتبه قبولی علوم تغذیه – آخرین رتبه قبولی اقتصاد – آخرین رتبه قبولی پزشکی – آخرین رتبه قبولی پزشکی دانشگاه آزاد – آخرین رتبه قبولی مهندسی عمران –  آخرین رتبه قبولی علوم آزمایشگاهی – آخرین رتبه قبولی مامایی – مدارک ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد 99 –  آخرین رتبه قبولی پرستاری دانشگاه آزاد – مهلت ثبت نام کنکور سراسری 99 –  آخرین رتبه قبولی فیزیوتراپی – آخرین رتبه قبولی اتاق عمل – آخرین رتبه قبولی داروسازی – بازار کار رشته تکنولوژی پزشکی هسته ای – آخرین رتبه قبولی هوشبری – مشاوره تحصیلی تلفنی – تهران مشاوره  – شرایط ثبت نام دانشگاه امام حسین –  کانال تلگرام تهران مشاوره – زمان اعلام نتایج اولیه کنکور سراسری 99 – کانال تلگرام کنکور – کانال تلگرام کارشناسی ارشد – کانال تلگرام دکتری – ثبت نام کنکور سراسری – زمان ثبت نام کنکور سراسری و دانشگاه آزاد – زمان برگزاری کنکور تجربی 99 – مهلت مجدد ثبت نام کنکور سراسری – انتخاب رشته کنکور سراسری – مشاوره انتخاب رشته کنکور سراسری – انتخاب رشته کاردانی فنی حرفه ای – ثبت نام بدون کنکور دانشگاه پیام نور – ویرایش اطلاعات ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد 99 – اعلام نتایج کنکور کاردانی به کارشناسی 98 – ثبت نام آزمون استخدامی آموزش و پرورش 98 – انتخاب رشته کنکور سراسری 98  – ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد وزارت بهداشت – دفترچه ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد وزارت بهداشت – زمان برگزاری آزمون دکتری – سایت انتخاب رشته کنکور سراسری 98 –  زمان برگزاری کنکور سراسری – زمان برگزاری کنکور سراسری –  لیست رشته های بدون کنکور دانشگاه پیام نور – شرایط ثبت نام کارشناسی ارشد فراگیر پیام نور 98 – زمان ثبت نام بدون کنکور دانشگاه پیام نور – کارت ورود به جلسه آزمون دکتری – کانال تلگرام بدون کنکور – دفترچه انتخاب رشته کنکور دانشگاه آزاد 98 – انتخاب رشته کنکور تجربی – انتخاب رشته کنکور هنر – دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری 98 – زمان برگزاری آزمون کارشناسی ارشد وزارت بهداشت – زمان برگزاری آزمون کارشناسی ارشد – اعلام نتایج کنکور سراسری – انتخاب رشته کنکور انسانی– اعتراض به نتایج کنکور سراسری 98 – اعلام نتایج آزمون دکتری سراسری – میزان تاثیر معدل در آزمون کارشناسی ارشد – انتخاب رشته کنکور منحصرا زبان 98 – انتخاب رشته کنکور هنر 98 – تکمیل ظرفیت کنکور دانشگاه آزاد 98 – شرایط ثبت نام بدون کنکور دانشگاه پیام نور 98 – انتخاب رشته کنکور ریاضی 98 – زمان انتخاب رشته کنکور سراسری – اعلام نتایج انتخاب رشته کنکور سراسری – ثبت نام رشته های بدون کنکور سراسری – زمان اعلام نتایج آزمون نظام مهندسی 98 – کارت ورود به جلسه آزمون نظام مهندسی 98 – سایت ثبت نام کنکور سراسری 99 – ثبت نام آزمون دکتری – اعلام نتایج انتخاب رشته کارشناسی ارشد وزارت بهداشت – اعلام نتایج کاردانی فنی حرفه ای – دفترچه ثبت نام بدون کنکور دانشگاه پیام نور – ثبت نام کاردانی فنی حرفه ای – ثبت نام آزمون تیزهوشان نهم به دهم – مشاوره تحصیلی کنکور – زمان برگزاری آزمون دکتری وزارت بهداشت – دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری – زمان انتخاب رشته کنکور سراسری 98 – اعتراض به نتایج کنکور سراسری – ثبت نام رشته های بدون کنکور سراسری 98 – زمان اعلام نتایج آزمون دکتری –  زمان اعلام نتایج کنکور سراسری – اعلام نتایج انتخاب رشته کنکور سراسری 98 – زمان انتخاب رشته کنکور دانشگاه آزاد – دفترچه انتخاب رشته کنکور دانشگاه آزاد – اعلام نتایج آزمون کارشناسی ارشد – سایت ثبت نام آزمون استخدامی آموزش و پرورش – شرایط تحصیل پزشکی و دندانپزشکی در آمریکا – ثبت نام آزمون استخدامی آموزش و پرورش – دفترچه ثبت نام بدون کنکور سراسری 98 – دفترچه ثبت نام بدون کنکور سراسری – منابع آزمون استخدامی آموزش و پرورش – لیست رشته های بدون کنکور سراسری – دفترچه ثبت نام بدون کنکور دانشگاه آزاد – دفترچه ثبت نام بدون کنکور دانشگاه آزاد 98 – کارت ورود به جلسه آزمون کارشناسی ارشد – – زمان ثبت نام آزمون استخدامی آموزش و پرورش – دفترچه ثبت نام آزمون استخدامی آموزش و پرورش – ثبت نام بدون کنکور کاردانی به کارشناسی – ثبت نام بدون کنکور دانشگاه آزاد – کارت ورود به جلسه کنکور سراسری – زمان برگزاری آزمون تیزهوشان نهم به دهم – کارت ورود به جلسه آزمون تیزهوشان نهم به دهم – دفترچه ثبت نام آزمون سنجش هوش و استعداد تیزهوشان ششم به هفتم –شرایط و قوانین ایست خدمت سربازی – اعلام نتایج آزمون تیزهوشان نهم به دهم – زمان دریافت کارت ورود به جلسه کنکور سراسری –  زمان اعلام نتایج آزمون دکتری وزارت بهداشت – منابع کنکور هنر – زمان اعلام نتایج آزمون کارشناسی ارشد – اعلام نتایج آزمون کارشناسی ارشد وزارت بهداشت – زمان اعلام نتایج آزمون تیزهوشان نهم به دهم – بازار کار رشته مامایی– زمان برگزاری کنکور کاردانی به کارشناسی– ویرایش اطلاعات ثبت نام آزمون تیزهوشان – ثبت نام آزمون سنجش هوش و استعداد تیزهوشان ششم به هفتم – زمان ثبت نام آزمون سنجش هوش و استعداد تیزهوشان ششم به هفتم – اعلام نتایج آزمون تیزهوشان – شهریه مدارس تیزهوشان – بازار کار رشته میکروبیولوژی – دفترچه انتخاب رشته آزمون دکتری  –لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد. کتابهای زیادی در شصت و سه درصد گذشته، حال و آینده شناخت فراوان جامعه و متخصصان را می طلبد تا با نرم افزارها شناخت بیشتری را برای طراحان رایانه ای علی الخصوص طراحان خلاقی و فرهنگ پیشرو در زبان فارسی ایجاد کرد. در این صورت می توان امید داشت که تمام و دشواری موجود در ارائه راهکارها و شرایط سخت تایپ به پایان رسد و زمان مورد نیاز شامل حروفچینی دستاوردهای اصلی و جوابگوی سوالات پیوسته اهل دنیای موجود طراحی اساسا مورد استفاده قرار گیرد.

لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد. کتابهای زیادی در شصت و سه درصد گذشته، حال و آینده شناخت فراوان جامعه و متخصصان را می طلبد تا با نرم افزارها شناخت بیشتری را برای طراحان رایانه ای علی الخصوص طراحان خلاقی و فرهنگ پیشرو در زبان فارسی ایجاد کرد. در این صورت می توان امید داشت که تمام و دشواری موجود در ارائه راهکارها و شرایط سخت تایپ به پایان رسد و زمان مورد نیاز شامل حروفچینی دستاوردهای اصلی و جوابگوی سوالات پیوسته اهل دنیای موجود طراحی اساسا مورد استفاده قرار گیرد.